5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Çevresel Değişimleri İzliyor
Çevresel DNA Analizleri ve CTD Ölçümleriyle Bilimsel Araştırma
Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda gerçekleştirilen 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonuyla devam ediyor. Deniz suyu, sediman, deniz buzu ve buzul örneklerinden elde edilen çevresel DNA (eDNA) analizleri ve CTD cihazlarıyla yapılan derinlik bazlı sıcaklık ve tuzluluk ölçümleriyle bölgedeki çevresel dönüşümler uzun vadeli olarak takip ediliyor.
eDNA analizleri, bölgede yaşayan canlı türlerinin genetik izlerini takip ederek ekosistemdeki değişimleri biyolojik düzeyde izlemeyi hedefliyor. Araştırmalar, Atlantik su kütlelerinin kuzeye ilerlemesi ve boreal türlerin Arktik’e yayılması gibi büyük ölçekli çevresel dönüşümlerin izini sürmeye katkı sağlıyor. Bu entegre yaklaşım, iklim değişikliğinin ekosistem üzerindeki etkilerini daha bütüncül değerlendirme imkanı sunuyor.
“Deniz Buzunun Erimesi Ekosistemi Ne Kadar Etkiliyor?”
5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Bilimden Sorumlu Sefer Lider Yardımcısı Doç. Dr. Erhan Arslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, “Deniz buzunun erimesiyle aslında deniz ekosisteminin bundan ne kadar etkilendiğini ölçümlerle ortaya koyuyoruz” dedi. CTD ölçümleriyle denizde farklı derinliklerden iletkenlik, tuzluluk ve sıcaklık verilerine bakılarak deniz ekosistemindeki değişimlerin izlendiğini belirtti. Arslan, farklı disiplinlerin harmanlanmasıyla elde edilen verilerin daha kapsamlı bir izleme projesine dönüştürüldüğünü vurguladı.
Sefer katılımcısı Bilge Durgut ise Arktik’te akıllı biyoçeşitlilik izlemeye yönelik çalışmalar yürüttüklerini ve çevresel DNA örnekleriyle birlikte klorofil, organik madde, besin tuzları gibi verileri topladıklarını ifade etti. Durgut, bu sayede bölgenin biyojeokimyasal özelliklerini anlamaya çalıştıklarını belirtti.
“Suyun Derinliklerindeki Değerleri Ölçüyoruz”
Doç. Dr. Aslıhan Nasıf, Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü’nden sefer katılımcısı olarak yaptığı çalışmalarda CTD ölçümleriyle suyun farklı derinliklerindeki sıcaklık, tuzluluk ve yoğunluk değerlerini ölçtüklerini söyledi. Arktik bölgenin, iklim değişikliğinin etkilerini en güçlü şekilde gösteren yerlerden biri olduğunu belirten Nasıf, yapılan ölçümlerin bu değişimi takip etmeye yardımcı olduğunu ifade etti.
Nasıf, CTD projesinin izleme çalışmalarına dönüştüğünü ve her seferinde aynı noktalara dönerek yeni verilerle doğanın değişimini anlamaya çalıştıklarını belirtti. CTD yönteminin birçok disiplinde kullanılabileceğini vurgulayan Nasıf, bu verilerin ekosistemdeki değişimlerin anlaşılmasında kritik öneme sahip olduğunu söyledi.
