Alzheimer, yaş ilerledikçe artan bir riskle karşı karşıya kalınan ve dünya genelinde en çok önem verilen sağlık sorunlarından biri haline gelmiştir. Beyin hücrelerini etkileyen bu ilerleyici hastalık, hafıza kaybı ve bilişsel fonksiyonlardaki azalmaya neden olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre yaklaşık 57 milyon demans hastası bulunmakta olup, bunların çoğunluğu Alzheimer hastalığından muzdariptir.
Alzheimer, Türkiye’de de önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Türkiye’de yaklaşık 700 bin kişi Alzheimer ve diğer demans türleriyle yaşamaktadır. Bu hastalık sadece bireyleri değil, ailelerini de derinden etkileyen uzun ve zorlu bir süreçtir. Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği’nden Dr. Hatice Ömercikoğlu Özden’e göre, “Beyni korumak için en önemli adımlardan biri zihinsel olarak aktif kalmaktır. Yalnızca kitap okumak ya da bulmaca çözmek değil, yeni şeyler öğrenmeye devam etmek de oldukça faydalıdır.”
Alzheimer hastalığının en sık görülen formu olarak tanımlanan bu hastalığın riski yaş ilerledikçe artmaktadır. 65 yaş üzerinde daha sık görülen Alzheimer, aile geçmişinde hastalık öyküsü olan kişilerde erken yaşlarda da ortaya çıkabilmektedir. Yüksek tansiyon, diyabet, yüksek kolesterol gibi faktörlerin yanı sıra fiziksel aktivitede azalma ve sigara kullanımı da Alzheimer riskini artırmaktadır.
Alzheimer’dan korunmanın mümkün olmasa da yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle risk azaltılabilmektedir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek ve sosyal ilişkileri canlı tutmak Alzheimer riskini azaltmada önemli rol oynamaktadır. Beyin sağlığını korumak için zihinsel olarak aktif kalmak da büyük önem taşımaktadır. Dr. Özden’e göre, “Yeni şeyler öğrenmeye devam etmek, beyin için faydalıdır. Örneğin, yabancı dil kurslarına katılmak, resim yapmak veya müzik aleti çalmak beynin farklı bölgelerini çalıştırarak sinir hücreleri arasındaki bağlantıları güçlendirir.”
Alzheimer hastalığının ilk belirtileri genellikle unutkanlık olarak görülse de, yorgunluk, uykusuzluk, stres veya dikkat dağınıklığı gibi belirtiler de hastalığın habercisi olabilmektedir. Erken teşhisin hastalığın seyrini yavaşlatabileceği belirtilmektedir. Hasta yakınlarının bilgilendirilmesi ve desteklenmesi de hastalıkla mücadelede önemli bir adımdır. Son yıllarda Alzheimer hastalığı vakalarında belirgin bir artış dikkat çekiyor. Uzmanlar, aile yakınlarının hasta bireylere karşı daha anlayışlı ve sabırlı olmaları gerektiğini vurguluyor. Bir uzmanın ifadesine göre, “Hasta yakınlarının ileriki dönemde karşılaşabilecekleri zorluklar hakkında bilgilendirilmeleri önemlidir.”
Dr. Özden, artan Alzheimer vakalarının sebebini şu şekilde açıklıyor: “Son yıllarda hastalığın tanınma oranı arttı. Yaşam süresinin uzaması ve risk faktörlerinin daha iyi anlaşılmasıyla Alzheimer vakaları da artmaya başladı.”
Alzheimer hastalığı için henüz kesin bir çözüm bulunmamakla birlikte, ilerleyen tıp alanındaki umut verici çalışmalar hastalığın seyrini değiştirebilecek potansiyele sahip.
