Lise öğrencileri Arda Çetinkaya ve Buket Atalay, atom altı parçacığının görüntülenmesini sağlayan projelerini, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesinin (Nasa) John Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda düzenlediği sempozyumda anlatacak olmanın heyecanını ve gururunu yaşıyor.
İstanbul ile Kocaeli’de eğitim alan öğrenciler Çetinkaya ve Atalay, proton-nötron gibi atom altı parçacıklar olan ve elektronlarla aynı aile sınıfında yer alan “müon” adı verilen atom altı parçacığının algılanmasını sağlayan sintilatör (parıldayan parçacık dedektörleri) projesi hazırladı. Gönderdikleri proje sunum için uygun görülen ikili, NASA tarafından 8-12 Eylül’de ABD’nin Washington eyaletindeki John Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı’nda düzenlenecek “2025 Heliophysics Technology Sempozyumu”nda çalışmalarını anlatacak.
Bilimsel danışmanlıklarını yapan Gebze Teknik Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Kamil Çınar eşliğinde hazırlıklarını sürdüren Çetinkaya ve Atalay, aynı zamanda üniversite öğrencilerine de sunum yapıyor.
Arda Çetinkaya, yaptıkları projenin uygun maliyetle üretilebileceğini belirterek şunları söyledi: “Müon dedeksiyonu için sintilatör ürettik. Normal şartlarda bu parçacığı dedekte etmek genellikle pahalı iştir. Biz, bu parçacığı tespit edebilmek için bir çeşit dedektör geliştirdik. Geliştirdiğimiz dedektör muadillerine göre daha ucuz ve daha verimli.”
Projenin gelecekteki önemine değinen Çetinkaya ise şunları ekledi: “Projemiz daha da geliştirildiğinde tıp alanında kanserli hücrelerinin tespitinde ya da savunma sanayinde konteynerlerin veya yeraltı tesislerinin tespitinde kullanılabilecek teknolojiler doğurabilir. Bunların yanında temel fizik araştırmalarında ucuz yöntem vadettiği için üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında da oldukça etkin şekilde kullanılabilir.”
Buket Atalay ise projelerinin kabul edilmesiyle Amerika’ya davet edilmeleri üzerine ailelerinin sevindiğini ve desteklerini aldıklarını belirterek şunları söyledi: “Onlar çok sevindiler, tabii bazı endişeleri oldu. Benim uçak biletimi okulum karşılamayı kabul etti, onlar destek olacaklar bana.”
Dr. Kamil Çınar, Arda Çetinkaya ve Buket Atalay’ın projeleri hakkında şu değerlendirmeyi yaptı: “Bunların yanında temel fizik araştırmalarında ucuz yöntem vadettiği için üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında da oldukça etkin şekilde kullanılabilir.”
– KOCAELİ
