İnşaat Sektörü Analizi Raporu Yayımlandı
Ekonominin genelinde 200’ün üzerinde alt sektöre yarattığı talep ve istihdam gücüyle lokomotif rolü üstlenen inşaat sektörünün önde gelen kuruluşlarını temsil eden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nun Nisan 2025 sayısını yayımladı. Analizde, küresel ve ulusal ekonomi ile inşaat sektörüne ilişkin veriler değerlendirildi.
“Hiçbir can kaybının yaşanmamış olması bizler için en büyük teselli kaynağıdır.”
Son yaşanan 6,2 büyüklüğündeki İstanbul Depremi’ne ilişkin açıklama yapan TMB Başkanı Erdal Eren, afet odaklı kentsel dönüşümün önemine vurgu yaparak, yapı müteahhitlerinin sınıflandırılması konusundaki yönetmeliğin uygulanması gerektiğini belirtti.
“Aşırı korumacı politikalar belirsizlik yaratıyor”
2024 yılında genel ekonominin üzerinde bir büyüme kaydeden inşaat sektörü, 2025 yılının ilk çeyreğinde zorlu koşullarla karşılaştı. Raporda, yüksek inşaat maliyetleri, eleman sorunu, pazar kaybı ve diğer sektörel zorluklar ele alındı.
İnşaat Maliyetlerinde Düşüş
Şubat ayında inşaat üretimi azalırken, yıllık bazda artış kaydedildi. Bina inşaatı sektörü endeksinde azalma gözlemlenirken, inşaat maliyetlerindeki artış ivme kaybına rağmen devam etti. Bu durum, inşaat sektöründe belirgin etkiler yarattı.
“Kamu Yatırımlarında Vergi Tevkifatında İndirim Şart”
Türk lirasının değer kaybı ve risk primindeki artış, inşaat sektöründe finansman zorluklarına yol açtı. Kamu projelerinde vergi tevkifat oranının indirilmesi gerektiği vurgulandı. Türkiye Müteahhitler Birliği tarafından yapılan girişimlerle konuyla ilgili çalışmalar sürdürülüyor.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), çalışmalarını sürdürüyor. 13 Mart 2025’te Kiev’de gerçekleştirilen Türkiye-Ukrayna Yeniden İnşa Görev Gücü toplantısında, projelere devlet garantisi sağlanacağı ve uluslararası finansal iş birliklerinin kurulacağı belirtildi. Yeniden inşa sürecinde ulaştırma, lojistik, enerji, konut ve sosyal altyapı gibi öncelikli alanlara odaklanılacak. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Türk müteahhitlerinin bu süreçte önemli bir rol üstleneceğini vurgulayarak, iki ülke arasındaki ticaretin güçlendirileceğini belirtti.
İNŞAAT SEKTÖRÜNDE GÜVEN KAYBI: Türkiye İnşaat Sektörü Güven Endeksi, 2025’in ilk çeyreğinde önemli seviyede bir düşüş gösterdi. Sektördeki belirsizliklerin arttığının ve yatırımcı güveninin azaldığının bir göstergesidir. İnşaat projelerinin ertelenmesi, yeni projelere başlanmaması ve mevcut projelerdeki finansman zorlukları sektördeki güven kaybını pekiştirdi. Müteahhitler, sektördeki ekonomik dalgalanmalara ve hammadde tedariğindeki sıkıntılara karşı daha dikkatli bir yaklaşım benimsemeye başladı.
İPOTEKLİ SATIŞLARDA ARTIŞ, İLK EL SATIŞLARDA DÜŞÜŞ GÖRÜLÜYOR: 2025’in ilk çeyreğinde ipotekli konut satışlarında belirgin bir artış gözlemlendi. Faizlerin yüksek olmasına rağmen, konut alıcıları bankalardan kredi kullanarak ev sahibi olmaya devam etti. Ancak, özellikle ilk el konut satışlarında düşüş yaşanması, inşaat sektöründeki arz sıkıntılarının ve yüksek inşaat maliyetlerinin etkisini gösteriyor. Satışlar, daha çok ikinci el konutlarda yoğunlaşırken, yeni projelere olan talep beklenen seviyeye ulaşamıyor.
SATIŞLAR ARTSA DA REEL KAYIPLAR DEVAM EDİYOR: 2025 yılının başında konut satışlarında gözle görülür bir artış yaşanmakla birlikte, artan enflasyon ve yüksek kredi faiz oranları nedeniyle reel kayıplar görülüyor. Konut alıcıları, artan fiyatlar ve yüksek faiz oranları sebebiyle alım gücünde düşüş yaşıyor. Bu durum, özellikle düşük gelirli kesimin konut edinme imkanlarını kısıtlıyor. Ayrıca, yüksek inşaat maliyetleri ve sınırlı arz da konut fiyatlarının artışını tetikliyor.
YABANCIYA KONUT SATIŞLARINDA DÜŞÜŞ DEVAM EDİYOR: Mart ayında yabancılara yapılan konut satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,5 oranında azalarak 1.574 oldu. Ocak-Mart dönemi itibarıyla ise yabancılara yapılan satışlar, yıllık %19,5 oranında bir düşüşle 4.578’e geriledi. Mart ayında en fazla konut satışı yapılan iller sırasıyla İstanbul, Antalya ve Mersin oldu. Yabancı alıcılar arasında en çok konut satın alan ülkeler ise Rusya, İran ve Ukrayna olarak kaydedildi. Koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında alınan önlemler kapsamında Türkiye’de uygulanan tam kapanma süreci 17 Mayıs’ta sona erdi. Normalleşme süreci kapsamında kafe, restoran ve alışveriş merkezleri gibi işletmeler belirli saatler arasında hizmet vermeye başladı. Ayrıca, hafta sonu sokağa çıkma kısıtlaması da kaldırıldı.
Türkiye’de normalleşme adımlarının başlamasıyla birlikte vatandaşlar, uzun bir süredir kapalı olan işletmelerde vakit geçirmenin keyfini çıkarıyor. İşletmeler de hijyen kurallarına dikkat ederek müşterilerini ağırlıyor.
Sağlık Bakanı, normalleşme sürecinde vatandaşların tedbirlere uyumunu önemli bir kriter olarak belirtti. “Normalleşme sürecinde salgının kontrol altında tutulması için herkesin sorumluluklarını yerine getirmesi gerekiyor” açıklamasında bulundu.
Vatandaşlar da, maske ve sosyal mesafe kurallarına uyarak normalleşme sürecine destek veriyor. Özellikle aşı programının hızla devam etmesi ve vatandaşların aşı olmaya teşvik edilmesi, salgının kontrol altına alınmasında önemli bir rol oynuyor.
Türkiye’de normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte ekonomik ve sosyal hayatın canlanması beklenirken, salgının tamamen sona erdirilmesi için tedbirlere uyumun devam etmesi gerekiyor.
