Beslenme ve ruh sağlığı arasındaki ilişki üzerine yapılan araştırmalar, beslenmenin sadece beden sağlığımızı değil, ruhsal durumumuzu da önemli ölçüde etkilediğini göstermektedir. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Beslenme ve Diyetetik Bölümü Beslenme Bilimleri Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nevra Koç, bu konuya dikkat çekiyor.
Prof. Dr. Koç, “Karbonhidratlar beyin için birincil enerji kaynağıdır. Ruh halini ve uyku düzenini düzenlemeye yardımcı olan serotonin üretimi için de çok önemlidir” diyor.
Akdeniz tipi beslenme, anksiyete ve depresyon riskini azaltabilir. Prof. Dr. Koç’a göre, daha fazla meyve, sebze, tam tahıllar, yağlı tohumlar ve balık tüketimi ile karakterize edilen Akdeniz diyeti, daha düşük depresyon ve anksiyete riski ile ilişkilendirilmektedir. Bu beslenme tarzı, nöral fonksiyon ve stres düzenlemesine katkıda bulunan temel yağ asitleri, vitaminler ve antioksidanları sağlar.
Öte yandan, işlenmiş besinler, rafine şekerler ile trans ve doymuş yağlar açısından zengin beslenme şekilleri duygudurum bozukluklarının artmasına neden olabilir. Prof. Dr. Koç, “Yeterli, dengeli bir içeriği olan sağlıklı bir beslenme düzenine bağlı kalmanın mental sağlık üzerinde koruyucu etkileri olabileceğini düşündürüyor” diyor.
Besinlerin ruh sağlığı üzerindeki etkisi sadece karbonhidratlarla sınırlı değildir. Proteinler, yağlar ve vitaminler de önemli rol oynar. Prof. Dr. Koç’a göre, omega-3 yağ asitleri beyin fonksiyonları için gerekli olup depresyon belirtilerini azaltabilir.
Yüksek şeker tüketimi ise sinir ve yorgunluk yapabilir. Prof. Dr. Koç, “Yüksek şekerli diyetler kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalara yol açarak ruh hali değişimlerine, sinirliliğe ve yorgunluğa neden olabilir” diyor.
Beslenme, ruh sağlığını etkilerken aynı zamanda bağırsak sağlığı üzerinde de büyük bir etkiye sahiptir. Prof. Dr. Koç, “Bağırsak mikrobiyotası, nörotransmitterlerin üretimini ve bağışıklık sistemini etkileyerek beyinle iletişim kurar. Bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizlik, artan stres tepkileri ve psikiyatrik bozukluk riski ile ilişkilendirilebilir” diyor.
Sonuç olarak, beslenme alışkanlıklarının ruh sağlığını doğrudan etkilediği ve beslenme uzmanlarının bireylere beslenme temelli ruh sağlığı rehberliği sağlayarak psikolojik destek olabileceği vurgulanıyor. Deneyimli bir haber editörü olarak, aşağıdaki metni özgün hale getirdim:
“Son dakika! Türkiye’de son günlerde artan hava sıcaklıkları nedeniyle vatandaşlar serinlemek için deniz ve havuzlara akın etmeye devam ediyor. Meteoroloji yetkilileri, sıcaklıkların önümüzdeki günlerde de mevsim normallerinin üzerinde seyretmeye devam edeceğini belirtiyor. Uzmanlar, vatandaşları güneşin zararlı etkilerine karşı dikkatli olmaları konusunda uyarıyor. Sağlık Bakanlığı ise sıcak havalarda sıvı tüketimine dikkat edilmesi gerektiğini hatırlatıyor.”
