2024 Nobel Tıp Ödülü, “mikroRNA’nın keşfi ve gen düzenlemesi” üzerine gerçekleştirdikleri çalışmalarıyla ABD’li bilim insanları Victor Ambros ve Gary Ruvkun’a verildi. Nobel Tıp Ödülü’ne bu yıl sahip olan isimler açıklandı. Amerikalı araştırmacılar, farklı hücre türlerinin gelişimini inceleyerek gen düzenlemesinde devrim niteliğinde bir rol üstlenen mikroRNA adındaki yeni bir RNA molekülü sınıfını keşfetmişlerdir. Bu önemli keşif, gen düzenlemesine dair özgün bir ilke geliştirilmesini sağladı. İnsan genomunun içerisinde binlerce mikroRNA’nın bulunduğu bilinmektedir.
AMBROS VE RUVKUN KİMDİR?
Victor R. Ambros, 1953 yılında New Hampshire, ABD’de doğdu. Lisans eğitimini 1975 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) biyoloji alanında tamamladıktan sonra, 1979’da aynı üniversiteden doktorasını almıştır. 2008 yılından beri Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde görev almaktadır. Diğer bir ödül sahibi olan Gary Ruvkun ise 1952 yılında California, ABD’de dünyaya geldi. Lisans eğitimini 1973 yılında California Üniversitesi, Berkeley’de tamamladıktan sonra, Harvard Üniversitesi’nde “bakteriyel azot fiksasyon genleri” üzerine yaptığı çalışma ile doktorasını elde etti. Ruvkun, hala Harvard Tıp Fakültesi’nde genetik profesörü olarak çalışmalarına devam etmektedir. 2023 Nobel Tıp Ödülü ise, mRNA bazlı Kovid-19 aşısının geliştirilmesinde önemli rol oynayan, Macar kökenli bilim insanı Katalin Kariko ve ABD’li akademisyen Drew Weissman’a verilmişti.
NOBEL ÖDÜLLERİ HAKKINDA
İsveçli sanayici Alfred Nobel’in bıraktığı vasiyete dayanarak kurulan Nobel Vakfı, 9 Haziran 1900’de faaliyete geçmiştir. Bu ödüller, insanlığa hizmet edenlere sunulan en prestijli ödüller arasında yer alır. Nobel Ödülleri, fizik, kimya, edebiyat, barış ve tıp gibi beş farklı alanda en başarılı kabul edilen kişi veya kuruluşlara, İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, İsveç Akademisi, Karolinska Enstitüsü ve Norveç Nobel Komitesi tarafından verilmektedir. Ayrıca, 1968 yılında İsveç Merkez Bankası tarafından kurulmuş olan Ekonomi Ödülü de, ilk kez 1969 yılında Alfred Nobel’in anısına takdim edilmiştir. Her yıl 10 Aralık’ta düzenlenen ödül töreni, Alfred Nobel’in ölümüyle birlikte gerçekleştirilmektedir. Ödülün verildiği yıllar arasında bazı iptaller de yaşanmıştır; bunların çoğu Birinci ve İkinci Dünya Savaşları döneminde meydana gelmiştir. Kovid-19 pandemisi nedeniyle 2020 ve 2021 yıllarında ödül törenleri de gerçekleştirilememiştir.
