Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7,7 ve Elbistan merkezli 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından başlatılan asrın inşa seferberliği tamamlanıyor. 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremlerin ardından 45’inci günde ilk temelin atılmasıyla başlayan çalışmalar, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinesinde Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ), Emlak Konut GYO, İLBANK ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğü ile; 11 ilde 174 ayrı alandaki 3 bin 481 şantiyede 200 bin mimar, mühendis ve işçi ile yürütülüyor.
MALATYA, ADIYAMAN VE HATAY’DA SON DURUMU
TOKİ, Türkiye’nin en büyük şantiyesi olan Malatya’nın Yeşilyurt ilçesine bağlı İkizce Mahallesi’nde 5 milyon 730 bin metrekare alanda 27 bin 628’i konut, 661’i iş yeri olmak üzere toplam 28 bin 289 bağımsız bölümü tamamlıyor. Emlak Konut GYO ise Adıyaman İndere’de 700 futbol sahası kadar alana denk gelen 5 milyon metrekare alanda 16 bin 467’si konut, 355’i iş yeri olmak üzere toplam 16 bin 822 ev ve iş yerini teslim etmek için gün sayıyor. Yine TOKİ, Antakya’nın Dikmece Mahallesi’nde 4 milyon 952 bin metrekarelik alanda kurulu olan deprem bölgesinin en büyük 3’üncü şantiyesinde 14 bin 489 konutun yapımını bitiriyor.
YIL SONUNDA TAMAMLANACAK
Cumartesi günü Adıyaman’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımıyla gerçekleştirilen ‘Memleket aşkıyla 350 bin yuva tamam’ temalı törende, 36 bin 884 konut, 3 bin 282 iş yeri, 5 bin 176 köy evi olmak üzere toplam 45 bin 342 bağımsız bölüm daha teslim edildi. Yeni konutların teslimatı ile birlikte deprem bölgesi genelinde teslim sayıları 286 bin 708’i konut, 12 bin 189’u iş yeri ve 51 bin 281’i köy evi olmak üzere toplam 350 bin 178’e yükseldi. Bu sayı yıl sonuna kadar 358 bin 859’u konut, 31 bin 307’si iş yeri, 62 bin 817’si köy evi olmak üzere toplam 452 bin 983 bağımsız bölüme yükselecek ve asrın inşa seferberliği tamamlanmış olacak.
ŞEHİR MERKEZLERİ AYAĞA KALKIYOR
Bakanlık koordinesinde ev ve iş yerlerinin yapımının yanı sıra depremde ağır yıkıma uğrayan Hatay, Malatya, Kahramanmaraş ve Adıyaman’ın tarihi çarşıları ve meydanlarını da yeniden inşa ediliyor. Depremde yıkılan Hatay’daki Habib-i Neccar Camii, Adıyaman’daki Ulu Camii ve Malatya’ya Söğütlü Camii gibi şehirlerin simge camileri de meydan projeleri kapsamında ihya ediliyor. Hatay’ın simgesi Tarihi Uzun Çarşı, Atatürk Caddesi, Kemalpaşa Caddesi, ‘Dünyanın ışıklandırılan ilk caddesi’ olarak bilinen Kurtuluş Caddesi yeniden eski görünümüne kavuşuyor. Malatya’da Bakıcılar Çarşısı, Kuyumcular Çarşısı ve Şire Pazarı yeniden ayağa kalkıyor. El sanatları ve oymacılıkla bilinen Kahramanmaraş’ta Tarihi Kapalı Çarşı ve Tarihi Demirciler Çarşısı’nda depremin izleri siliniyor. Adıyaman ise Ulu Camii çevresi ve kent merkezinde yürütülen Adıyaman Meydan Projesi ile simge bir şehre dönüşüyor.
İLK KIRSAL UYDU KENTİ KURULDU
Deprem bölgesinde köylerde yaşayan vatandaşlar yine bakanlığa bağlı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü koordinesinde modern ve sağlam köy evlerine kavuşuyor. Bugüne kadar bölge genelinde 51 bin 281 köy evi teslim edildi. 2025 yılı sonunda, deprem bölgesinde bu sayı 62 bin 817’ye yükselecek. Büyüklüğüyle asrın felaketi olarak kayıtlara geçen deprem özellikle Hatay’da devasa kayaları yerinden oynatmış köylerde ağır hasarlara neden oldu. Artık tamamlanma aşamasına gelen çalışmalar sonucu Hatay’ın Kumlu ilçesinde Türkiye’nin ilk kırsal uydu kenti kuruldu. Depremde yıkılan Kumlu, Reyhanlı ve Antakya ilçelerindeki 21 mahalledeki vatandaşlar için Cumhuriyet Mahallesi’nde 777 köy evi inşa edildi.
11 BİN KİLOMETRE ALTYAPI ÇALIŞMASI
Deprem bölgesinde 11 bin kilometre, Türkiye’nin çevresinin uzunluğu kadar bir altyapı çalışması yürütülüyor. Şehirlerin zarar gören atık su, yağmur suyu, içme suyu hatları yenileniyor. Hatay’ın Defne ilçesinde Büyükçat mevkiinde İLBANK, Emlak Konut GYO ve Hatay Büyükşehir Belediyesi iş birliğiyle ileri biyolojik arıtma tesisi kuruluyor. Defne’den başlayan ve Antakya merkez ve Samandağ’ı da içine alan hat boyunca 11.2 kilometre uzunluğunda 5.6 metre çapındaki Türkiye’nin en büyük atık su tünelinin inşası devam ediyor. Bu tünel ile TOKİ ve Emlak Konut projeleri başta olmak üzere mevcut yerleşim birimlerinin atık suları ileri biyolojik arıtma tesisine ulaştırılacak. 180 bin metreküp kapasiteli ileri biyolojik atık su arıtma tesisinin tamamlanmasıyla Hatay’ın kanalizasyon sorunu çözüme kavuşacak, Asi Nehri’nin kirlilik sorunu ortadan kalkacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Asrın inşasında 350 bin tamam. 11 ilimizde mutlu sona çok az kaldı” dedi.
İL İL KONUT VE İŞ YERİ TESLİMAT SAYILARI
Adana’da 10 bin 978 konut ve 403 köy evi olmak üzere toplam 11 bin 381 bağımsız bölüm teslim edildi. Yıl sonuna kadar 11 bin 899 konut, 89 iş yeri ve 534 köy evi olmak üzere toplam 12 bin 522 konut ve iş yerinin yapımı tamamlanmış olacak.
Adıyaman’da 29 bin 966 konut, 1837 iş yeri ve 6 bin 730 köy evi olmak üzere toplam 38 bin 533 bağımsız bölüm teslim edildi. Türkiye’de konut ve iş yeri inşaatları hızla devam ediyor. Yıl sonuna kadar toplam 43 bin 573 konut ve iş yeri tamamlanacak. Diyarbakır’da 16 bin 319 bağımsız bölüm teslim edilirken, Elazığ’da 12 bin 326 bağımsız bölüm tamamlandı. Gaziantep’te ise 29 bin 433 bağımsız bölüm teslim edildi.
Hatay’da 98 bin 74 bağımsız bölümün teslim edilmesinin ardından Kahramanmaraş’ta 51 bin 875 bağımsız bölüm inşa edildi. Kilis ve Malatya’da da benzer şekilde yapılar tamamlandı. Osmaniye’de 9 bin 200 bağımsız bölüm teslim edilirken, Şanlıurfa’da 12 bin 96 bağımsız bölümün tamamlandığı belirtildi.
Bingöl’de 62 konut tamamlanırken, Kayseri’de 64 ev inşa edildi. Sivas ve Tunceli’de ise toplamda 261 konut ve köy evi tamamlandı. Yıl sonuna kadar yapılan çalışmalarla birlikte Türkiye genelinde konut ve iş yeri inşaatları hız kesmeden devam ediyor.
