Brezilya’da Düzenlenen COP30 Zirvesi Başladı
Belem’in, Amazon Ormanları’na açılan kapı olarak bilinmesi dolayısıyla “Amazon COP’u” olarak da adlandırılan zirvede dünyanın en büyük tropikal yağmur ormanlarının korunmasının, iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik kaybıyla mücadeleye katkısı vurgulanacak. 21 Kasım’a kadar devam edecek zirvenin ana gündemlerinden birini ülkelerin iklim hedeflerini içeren Ulusal Katkı Beyanları (NDC) oluşturacak.
Tarımda Yapay Zeka Kullanımı Zirvedeki Konular Arasında
COP30 kapsamında düzenlenecek tematik programlar, iklim eylemini farklı boyutlarda ele alacak şekilde planlandı. 10-11 Kasım’daki etkinliklerde uyum, şehirler, altyapı, su, atık, yerel yönetimler, biyoekonomi, döngüsel ekonomi, bilim, teknoloji ve yapay zeka temaları öne çıkacak. Özellikle tarım faaliyetlerinde yapay zeka kullanımı üzerine birçok etkinlik planlanırken bu programlarda yapay zeka destekli sistemlerin, çiftçilere daha doğru hava tahminleri sunularak üretim süreçlerinin optimize edilmesi, tarımın iklim değişikliğine karşı daha dirençli hale gelmesinin sağlanması ele alınacak.
Önemli Yıllık Toplantılar
COP30 programı bünyesinde 6-7 Kasım’da gerçekleşen Liderler Genel Kurulu’nda Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, 60’tan fazla ülkenin devlet ve hükümet başkanları ile temsilcilerini ağırladı. Liderler Genel Kurulu dışında, her yıl olduğu gibi bu zirvede de önemli yıllık toplantılar düzenlenecek. Kyoto Protokolü’nün 20. Taraflar Toplantısı CMP20, Paris Anlaşması’nın 7. Taraflar Toplantısı CMA7, UNFCCC Uygulama Alt Komitesi (SBI) ile Bilimsel ve Teknolojik Danışma Alt Komitesi (SBSTA) 63. toplantıları bu programlar arasında yer alıyor.
ABD Yerel Düzeyde Güçlü Katılım Gösterecek
ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci döneminde ülkesini Paris Anlaşması’ndan bir kez daha çekme kararı alması, ABD’nin iklim müzakerelerindeki rolünü belirsiz hale getirirken bu belirsizlik zirveye katılımda da kendisini gösterdi. Washington yönetimi, COP30 zirvesine üst düzey bir heyetle katılmayacağını duyurdu. Ancak Trump’ın tutumuna tepki olarak, iklim eylemini destekleyen birçok eyaletin yöneticisinin zirveye güçlü şekilde katılması bekleniyor. ABD’de yerel yönetimler ve kurumları bir araya getirerek ülke genelinde iklim eylemini güçlendirmeyi hedefleyen “America Is All In” platformu, aralarında valiler, belediye başkanları ve üst düzey eyalet yetkililerinin bulunduğu 100’ü aşkın yerel liderin zirvede yer alacağını açıkladı.
“Zirvenin Ana Gündemi Finansal Sorunlar ve Ticaret Etrafında Şekillenecek”
Harvard Üniversitesi Çevre Sağlığı Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Alexander More, Brezilya’daki zirvenin ana gündeminin finansal sorunlar ve ticaret etrafında şekilleneceğini söyledi. Yapay zeka konusunun zirve programında önemli yer tuttuğunu belirten More, “COP30’un gündemlerinden biri yapay zekanın maliyeti ve yüksek enerji tüketiminin, bu teknolojiyi kullanmak için büyük baskı altında olan şirketler ve hükümetleri nasıl etkileyeceği üzerine olacak. Bu teknolojinin getirileri henüz istikrarlı değil.” dedi. More, istikrarlı ve güçlü ekonomilerde dahi iklim hedeflerine ulaşmanın zor olduğunu dile getirerek, mevcut ekonomik koşullar altında hem işletmelerin hem de hükümetlerin bu hedeflere yönelik adımlar atmasının pek gerçekçi görünmediğini ifade etti.
İnsan odaklı birçok meselenin zirvede geri planda kaldığı eleştirisinde bulunan More, şunları söyledi: “Aslında herkesin konuşması gereken şey, doğaya dayalı iklim çözümlerini nasıl hayata geçirebileceğimiz olmalı. Örneğin yeniden yabanlaştırma projeleri ya da sürdürülemez ormancılık uygulamalarının sona erdirilmesi gibi adımlar atılabilir.” İklim Değişikliği ve İnsan Sağlığı İlişkisi Üzerine Çalışmalar Devam Ediyor
George Mason Üniversitesi İnsan ve Sosyal Bilimler Fakültesi İletişim Bölümü’nden Prof. Dr. Edward Maibach, iklim krizinin insan sağlığına etkilerinin ele alınması gerektiğini belirtiyor. Maibach, Paris Anlaşması’nda belirlenen hedeflerin hala en önemli gündem maddesi olduğunu vurgulayarak, fosil yakıt endüstrisinin COP sürecine fazla erişim izni verilmesinin küresel ilerlemeyi engellediğini ifade ediyor.
Maibach’ın yaptığı değerlendirmeye göre, fosil yakıt şirketleri her yıl COP toplantılarına büyük bir “lobi ordusu”yla katılıyor ve amaçları kendi sektörlerini sınırlayacak kararların önüne geçmek. Bu durumun iklim ve insan sağlığı için olumsuz sonuçları olabileceğini belirten Maibach, fosil yakıt şirketlerinin ve lobicilerinin COP toplantılarından dışlanması gerektiğini vurguluyor.
Ayrıca artan sıcaklıklar nedeniyle her yıl binlerce insanın ölümüne yol açan kentsel ısı adalarına karşı enerji açısından nötr çözümler geliştirmek de büyük önem taşıyor.
