Türkiye’nin İnternet Yolculuğu ve Geleceği
Türkiye’nin internet serüveni dial-up modemlerle 1990’larda başladı. 2000’lerde ADSL devrimi yaşandı ve 2010’larda 4G mobil genişbant patlaması gerçekleşti. 2016’da yapılan 4.5G ihalesiyle mobil hızlar 10 kat artarken, sabit tarafta fiber omurga 300 bin km’yi aşarak 2019’da rekor kırdı. 2025’te gerçekleşen 5G ihalesinin ardından Nisan 2026’da ticari 5G hizmeti başlıyor. Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, “Fiber geleceğin sanayi altyapısıdır” diyerek 2030’a kadar 100 milyon km fiber hedefini belirledi.
Ancak, Speedtest Global Index 2025 verileri Türkiye’nin mobil internet hızında 60., sabit genişbant hızında ise 101. sırada yer aldığını ortaya koyuyor.
5G İle Mobil Hızda Hedeflenen Sıçrama
5G teknolojisi, teorik olarak 10 Gbps’ye varan hızlar sunarak mevcut 4.5G’nin 10 katı performans vaat ediyor. Türkiye’nin ortalama mobil indirme hızı 2025’te yaklaşık 45 Mbps iken, 5G ile bu hızın ilk etapta 400-500 Mbps, 2028’de ise 1 Gbps’e kadar çıkması hedefleniyor. Ericsson Mobility Report 2025 verilerine göre, Türkiye’deki 5G kapsama alanının %70 seviyesine ulaşması durumunda Türkiye’nin mobil hızda ilk 30’a girebilecek potansiyele sahip olduğu belirtiliyor.
Fiber Kapsama Artıyor, Ama Hızlar Neden Düşük?
FTTH Council Europe 2023-2024 Market Panorama Raporu’na göre, Türkiye kapsama artışında Avrupa’nın en hızlı 3. ülkesi konumunda bulunuyor. Ancak, her 100 haneden sadece 25’inin fiber abonesi olması Türkiye’nin fiber altyapıdaki dönüşüm oranının düşük olduğunu gösteriyor. FTTB (Fiber To The Building) yapısının yaygın olması nedeniyle hız kaybı yaşanıyor. Türkiye’de fiber altyapının büyük bir bölümü binaya kadar gelirken, son 100 metre bakır kablo ile sağlandığı için hızda sınırlama yaşanıyor.
Diğer bir önemli faktör ise yoğunluk farkı. Türkiye’de km² başına 23 hane fiber kapsama sahipken, Güney Kore’de bu rakam 5.740. Bu durum maliyetleri artırarak hızları olumsuz etkiliyor.
Ortak Altyapı ve Politika Hamleleri
Sabit internet hızını artırmak için fiber abone sayısının ve FTTH oranının yükseltilmesi gerekiyor. Omdia Fiber Development Index 2025 hesaplamalarına göre, Türkiye’de 8,3 milyon hane için FTTH dönüşümü ve kırsal bölgelerdeki 5 milyon hane için ek sermaye gerekiyor. Operatörlerin sıklıkla vurguladığı ‘ortak altyapı modeli’ sayesinde yıllık 1,5 milyar dolar tasarruf sağlanabileceği belirtiliyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun açıklamalarına göre, Türkiye’nin 2030’a kadar 100 milyon km’lik fiber omurga hedefi bulunuyor. Bu hedefe ulaşabilmek için altyapı yatırımlarının ve politika hamlelerinin hızla gerçekleştirilmesi gerekiyor. Türkiye’deki İnternet Hızı: Geciken Her Yıl 15 Milyar Dolar Kayıp!
Türkiye’de sabit internet hızının yeterli seviyelere ulaşmaması, her yıl 15 milyar dolarlık ekonomik kayıp demek. Bu konuda yapılan açıklamalar ve belirlenen hedefler, Türkiye’nin sabit internet hızı konusunda ilerleme kaydedebileceği sinyallerini veriyor.
Omdia’nın verilerine göre, 2028’e kadar küresel gigabit erişim yüzde 45’te kalacak. Türkiye’de gigabit erişime sahip abone oranı ise maalesef yalnızca yüzde 2 seviyelerinde bulunuyor. Bu durumda, Türkiye’nin diğer ülkelerle karşılaştırıldığında geride kaldığı görülüyor. Örneğin, Güney Kore, Japonya ve İsveç gibi ülkeler nüfusunun büyük bir kısmına gigabit hızında internet sağlayabiliyor.
Bakan Uraloğlu’nun yaptığı uyarı ise durumu net bir şekilde ortaya koyuyor. Türkiye’nin bu alanda acil dönüşüme ihtiyacı var. Mobil uçurumu kapatmak için 5G hızındaki gelişmeler önemli olsa da, sabit genişbant tarafındaki fiber altyapı da göz ardı edilmemeli.
