Türkiye’de Hafta Tatili Uygulaması ve Ödeme Detayları
Anayasa ve İş Kanunu İle Hafta Tatili Hakkı
Anayasa’nın 50’nci maddesi, işçilere ücretli hafta tatili, bayram tatili ve yıllık izin hakkı verilmesini, bununla ilgili şartların kanunla düzenlenmesini öngörüyor. İş Kanununun 46’ncı maddesi ise işçiye yedi günlük zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat hafta tatili verilmesini düzenliyor. Hafta tatiline hak kazanmak için işçinin tatil öncesinde 6 gün çalışması gerekiyor.
Kanunen işçi hafta tatilinde çalıştırılamaz. Ancak, işçi onay verirse hafta tatilinde çalıştırılabiliyor. Uygulamada ise işe girerken işçiden gerektiğinde hafta tatilinde çalışacağına dair onay alınıyor.
Hafta Tatili Ücreti ve Fazla Çalışma
Yürürlükteki 4857 Sayılı İş Kanunu’nda hafta tatilinde çalışan işçiye ne kadar ücret ödeneceğine dair bir hüküm bulunmuyor. Ancak, kanuna göre “fazla çalışma ücreti” yüzde 50 zamlı ödeniyor. Örneğin işçinin normalde saat ücreti 100 TL ise fazla çalışma yaptığı her saat başına 150 TL fazla çalışma ücreti ödeniyor.
Yargıtay, işçi haftalık 45 saatlik çalışmadan sonra hafta tatiline hak kazanmış olduğu için hafta tatilinde yapılan çalışmayı “fazla çalışma” sayıyor. Bu durumda işçi, hafta tatilinde çalışmışsa normal günlük ücretinin yanı sıra 1,5 günlük ücret talep edebiliyor.
Kanuna göre, fazla çalışma yapan işçi serbest zaman (izin) kullanma hakkına sahip olabilir. Yargıtay, hafta tatilinde çalışan işçiye zamlı ücret ödemek yerine 1,5 günlük izin kullandırılmasını öngörüyor.
Turizm Sektöründe Hafta Tatili Uygulaması
TBMM’de kabul edilen kanuna göre, turizm sektöründe hafta tatili uygulamasında farklılık yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığından turizm işletme belgesi almış konaklama tesislerinde çalışan işçiler, 10 +1 kuralına göre hafta tatili yapabilecekler. Yani, turizm sektöründeki işçi 10 güne kadar çalıştırıldıktan sonra 11’inci gün hafta tatili yapabilecek.
Kanun değişikliğinde, kullanılmadığı için biriken hafta tatillerinin telafi edilmesine dair hüküm bulunmuyor. Bu durumda işveren, turizm sektöründe işçiye tüm sezon boyunca 11 günde bir hafta tatili yaptırabilecek.
Türkiye’de hafta tatili uygulamasıyla ilgili yeni dönemde inşaat sektörü de düzenlemeye ihtiyaç duyulduğu belirtiliyor. Diğer sektörlerin de benzer düzenlemeler talep etmesi bekleniyor.
