Trump’ın Tarife Politikaları ve Küresel Ticaret Üzerindeki Etkileri
5 Kasım 2024’te ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın seçim vaadi olarak öne sürdüğü dış ticaret açığını düşürme stratejisi kapsamında izlediği korumacı ticaret politikaları küresel ticaret ve ekonomi sisteminde etkili olmayı sürdürüyor.
“Trump, 75’ten fazla ülke ile temasa geçti”
Trump, Truth Social sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ticaret, ticaret engelleri, tarifeler, kur manipülasyonu ve parasal olmayan tarifeler gibi konularda çözüm bulmak için 75’ten fazla ülkenin kendileriyle iletişime geçtiğini açıkladı.
Trump, ABD’ye karşı misilleme yapmayan ülkelerle karşılıklılık esaslı tarifelerin 90 gün süreyle durdurulmasını onayladığını belirtirken, Çin’e uyguladığı tarifeyi yüzde 125’e çıkardığını duyurdu. Bu da Çin’e uygulanan toplam tarife oranının yüzde 145’e ulaştığını gösteriyor.
“Navlunda yaşanan artışlar ve düşüşler”
Drewry Denizcilik Araştırma Şirketi’nin verilerine göre, Dünya Konteyner Endeksi son üç ayda yüzde 43 oranında düşerek 11 Nisan’da 2 bin 265 dolar seviyesine geriledi.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran, Trump’ın tarifeleri nedeniyle ABD’de ithalatın artmasının konteyner taşımacılığı talebini yükselttiğini belirtti. Ancak, 2025 yılı başında konteyner taşımacılığındaki navlunlarda düşüş yaşandığını da sözlerine ekledi.
“Stagflasyon İhtimali ve Navlun Fiyatları”
Kıran, Trump’ın tarife politikalarını sürdürmesi durumunda küresel ekonomide stagflasyon riskinin yüksek olduğunu vurgularken, vergi oranlarındaki değişikliklerin navlun fiyatlarını etkileyebileceğinin altını çizdi.
Uzun vadede, Trump’ın getirdiği tarifelerin ticaret ilişkilerini yeniden şekillendirebileceğini belirten Kıran, işletmelerin alternatif tedarikçilerle çalışmaya başlayabileceğini ve bu durumun deniz taşımacılığı arz ve talep dengesini değiştirebileceğini ifade etti.
Deniz Taşımacılığı Sektöründe Vergi Konuları ve Denizcilik Piyasalarındaki Beklentiler
Türk Armatörler Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Cihan Ergenç, ekonomik beklentiler, belirsizlikler ve jeopolitik risklerin etkisiyle ocak-şubat aylarında önceden de bir yavaşlama beklediklerini belirtti. Ergenç, tarifelerin Türk deniz taşımacılığı sektörüne pozitif yansımasının öngörüldüğünü söyledi. Küresel olarak taşımaların azalacağı ve navlun piyasalarının negatif etkileneceği beklentileri olduğunu ifade eden Ergenç, tarifelere gelen 90 günlük ertelemenin ardından navlun piyasalarında yükselişlerin görüldüğünü belirtti.
Ergenç’e göre, 90 günlük uzatmanın tam çözüm olmamasına rağmen piyasaları olumlu etkiledi. Ancak müzakerelerde anlaşma sağlanamazsa 90 gün sonra aynı sorunların yaşanabileceğini belirten Ergenç, şu şekilde konuştu: “Başta Çin’den çıkan birçok kargonun geriye döndürülmesiyle ilgili duyumlar alıyoruz çünkü yüksek gümrük vergisi oranları ile Amerika’ya gittiğiniz zaman ki vahameti düşünün, aslında bu Amerika’ya da çok büyük zararlar verecek. Maliyetlerin artışı, enflasyonu etkileyecek.”
Denizcilik sektörünün uzun vadeli bir yatırım ve planlama gerektirdiğini belirten Ergenç, bir gemi yaptırıldığında 20-25 yıl, ikinci el gemi alındığında ise 5-10 yıl finansman sürecinin olduğunu kaydetti. Bir ticaret için en az 6 ay öncesinden planlama yapılması gerektiğini vurgulayan Ergenç, deniz taşımacılığı gibi işlerde ileriye yönelik bir öngörünün konması gerektiğini söyledi.
Ergenç’e göre, tarifelerin 90 gün ötelenmesi, deniz ticaretindeki soruların giderilmesi için zaman tanıyabilir. Ancak belirsizliklerin taşınacak tonajı, ekonomiyi ve navlunları negatif etkileyeceği beklentisi içerisinde olduklarını belirten Ergenç, vergi konularının netleşene kadar denizcilik piyasalarında bir daralma bekleyeceklerini ifade etti. Tabii bunun ekonomiye yansımalarının da gözlemlenmesi gerektiğini belirtti.
